VERGIL, Aeneis 2, 567 - 667
Aeneas und Helena 567 - 587
Hexameter
Rotgedruckte Vokale werden betont - eingeklammerte Silben nicht gelesen !
Sprechpausen (Zäsuren):
1. – Pause nach dem 3. Halbfuß (= 2. Hebung): Trithemimeres (caesura semiternaria)
ǁ2. – Pause nach dem 5. Halbfuß (= 3. Hebung): Penthemimeres (caesura semiquinaria) ǁ
3. – Pause nach der 1. Kürze des 3. Daktylus: trochäische Zäsur (κατὰ τρίτον τροχαῖον) ǁ
4. – Pause nach dem 7. Halbfuß (= 4. Hebung): Hephthemimeres (caesura semiseptenaria) ǁ
5. - Pause nach dem 4. Fuß : bukolische Diärese ǁ
6. - Interpunktionszäsur: ǁ
7. - weibliche Zäsuren:
trochäische Zäsur (κατὰ τρίτον τροχαῖον) ǁ
nach der 1. Kürze des 2. Versfußes |
nach der 1. Kürze des 4. Versfußes |
Iamqu(e) adeo ǁ super unus ǁ eram, ǁ cum ǁ limina Vestae
Servant(em) et ǁ tacitam ǁ secret(a) in ǁ sede latentem
Tyndarid(a) aspicio: ǁ dant clar(a) incendia lucem
570 erranti ǁ passimqu(e) oculos ǁ per ǁ cuncta ferenti.
Illa sib(i) infestos ǁ evers(a) ob ǁ Pergama Teucros
et poenas ǁ Dana(um) et ǁ deserti ǁ coniugis iras
praemetuens, ǁ Troi(ae) et ǁ patriae ǁ communis Erinys,
abdiderat ǁ ses(e) atqu(e) aris ǁ invisa sedebat.
575 Exarser(e) ignes ǁ animo; ǁ subit ǁ ira cadentem
ulcisci ǁ patri(am) et ǁ sceleratas ǁ sumere poenas.
'Scilicet haec ǁ Spart(am) incolumis ǁ patriasque Mycenas
aspiciet, ǁ partoqu(e) ibit ǁ regina triumpho,
coniugiumque, | domumque, ǁ patres, ǁ natosque videbit,
580 Iliadum ǁ turb(a) et ǁ Phrygiis ǁ comitata ministris?
Occiderit ǁ ferro ǁ Priamus, ǁ Troi(a) arserit igni?
Dardanium ǁ totiens ǁ sudarit ǁ sanguine litus?
Non ita: namqu(e) etsi ǁ nullum ǁ memorabile nomen
Femine(a) in ǁ poena (e)st, ǁ nec ǁ habet ǁ victoria laudem,
585 extinxisse | nefas ǁ tamen et ǁ sumpsisse merentis
laudabor ǁ poenas, ǁ animumqu(e) explesse iuvabit
ultricis ǁ flamm(ae), et ǁ cineres ǁ satiasse meorum.'
Erscheinung der Venus 588 - 633
Talia iactab(am), et ǁ furiata ǁ mente ferebar :
cum mihi se, ǁ non ant(e) oculis ǁ tam ǁ clara, videndam
590 obtulit et ǁ pura ǁ per noct(em) in ǁ luce refulsit
alma parens, ǁ confessa ǁ deam, ǁ qualisque videri
caelicolis ǁ et quanta ǁ solet, ǁ dextraque prehensum
c continuit, ǁ roseoqu(e) haec insuper ǁ addidit ore:
'Nate, quis indomitas ǁ tantus ǁ dolor ǁ excitat iras?
595 Quid furis, aut ǁ quonam ǁ nostri ǁ tibi ǁ cura recessit?
Non prius aspicies, ǁ ubi fess(um) aetate parentem
liqueris Anchisen; ǁ superet ǁ coniunxne Creusa,
Ascaniusque | puer? ǁ Quos omnes ǁ undique Graiae
Circ(um) errant ǁ acies, ǁ et, ni ǁ mea ǁ cura resistat,
600 iam flammae ǁ tulerint ǁ inimicus et ǁ hauserit ensis.
Non tibi Tyndaridis ǁ facies ǁ invisa Lacaenae
culpatusve | Paris: ǁ div(om) inclementia, divom,
has evertit opes ǁ sternitqu(e) a ǁ culmine Troiam.
Aspice -- namqu(e) omnem, ǁ quae nunc ǁ obducta tuenti
605 mortalis ǁ hebetat ǁ visus ǁ tib(i) et ǁ umida circum
caligat, ǁ nub(em) eripiam; ǁ tu ǁ ne qua parentis
iussa time, ǁ neu praeceptis ǁ parere recusa: --
hic, ubi disiectas ǁ moles ǁ avolsaque saxis
saxa vides ǁ mixtoqu(e) undantem ǁ pulvere fumum.
610 Neptunus ǁ muros ǁ magnoqu(e) emota tridenti
fundamenta | quatit, ǁ totamqu(e) a ǁ sedibus urbem
eruit; hic ǁ Iuno ǁ Scaeas ǁ saevissima portas
prima tenet, ǁ sociumque ǁ furens ǁ a ǁ navibus agmen
ferr(o) accincta vocat. ǁ *
615 Iam summas ǁ arces ǁ Tritonia, ǁ respice, Pallas
insedit, ǁ nimb(o) effulgens ǁ et ǁ Gorgone saeva.
Ipse pater ǁ Danais ǁ animos ǁ viresque secundas
sufficit, ipse | deos ǁ in Dardana ǁ suscitat arma.
Eripe, nate, | fugam, ǁ finemqu(e) impone labori.
620 Nusqu(am) aber(o), et ǁ tutum ǁ patrio ǁ te ǁ limine sistam.'
Dixerat, et ǁ spissis ǁ noctis ǁ se ǁ condidit umbris.
Adparent ǁ dirae ǁ facies ǁ inimicaque Troiae
numina magna deum. ǁ *
Tum ver(o) omne | mihi ǁ visum ǁ consider(e) in ignis
625 Ili(um) et ex ǁ imo ǁ verti ǁ Neptunia Troia;
ac veluti ǁ summis ǁ antiqu(am) in ǁ montibus ornum
cum ferr(o) accisam ǁ crebrisque bipennibus instant
eruer(e) agricolae ǁ certat(im), -- ill(a) usque minatur
et tremefacta | comam ǁ concusso ǁ vertice nutat,
630 volneribus ǁ donec ǁ paulat(im) evicta, supremum
congemuit, ǁ traxitque ǁ iugis ǁ avolsa ruinam.
Descend(o), ac ǁ ducente ǁ deo ǁ flamm(am) inter et hostis
expedior; ǁ dant tela ǁ locum, ǁ flammaeque recedunt.
Anchises 634 - 667
Atqu(e) ubi iam ǁ patriae ǁ pervent(um) ad ǁ limina sedis
635 antiquasque | domos, ǁ genitor, ǁ quem ǁ toller(e) in altos
optabam ǁ primum ǁ montis ǁ primumque petebam,
abnegat excisa ǁ vitam ǁ producere Troia
exsiliumque | pati. ǁ 'Vos O, ǁ quibus ǁ integer aevi
sanguis,' ait ǁ 'solidaeque suo ǁ stant ǁ robore vires,
640 vos agitate fugam: ǁ *
me si caelicolae ǁ voluissent ǁ ducere vitam,
has mihi servassent ǁ sedes. ǁ Satis ǁ una superque
vidimus exscidi(a) et ǁ captae ǁ superavimus urbi.
Sic O, sic ǁ posit(um) adfati ǁ discedite corpus.
645 Ipse manu ǁ mort(em) inveniam; ǁ miserebitur hostis
exuviasque | petet; ǁ facilis ǁ iactura sepulcri.
Iam prid(em) invisus ǁ divis ǁ et inutilis annos
demoror, ex ǁ quo me ǁ divom ǁ pater ǁ atqu(e) hominum rex
fulminis adflavit ǁ ventis ǁ et ǁ contigit igni.'
650 Talia perstabat ǁ memorans, ǁ fixusque manebat.
Nos contr(a) effusi ǁ lacrimis, ǁ coniunxque Creusa
Ascaniusqu(e) omnisque ǁ domus, ǁ ne ǁ vertere secum
cuncta pater ǁ fatoqu(e) urguent(i) incumbere vellet.
Abnegat, inceptoqu(e) et sedibus ǁ haeret in isdem.
655 Rursus in arma | feror, ǁ mortemque miserrimus opto:
nam quod consili(um) aut ǁ quae iam ǁ fortuna dabatur?
'Men(e) efferre | pedem, ǁ genitor, ǁ te ǁ posse relicto
sperasti, ǁ tantumque ǁ nefas ǁ patri(o) ǁ excidit ore?
Si nihil ex ǁ tanta ǁ Superis ǁ placet ǁ urbe relinqui,
660 et sedet hoc ǁ animo, ǁ perituraequ(e) addere Troiae
teque tuosque | iuvat, ǁ patet isti ǁ ianua leto,
iamqu(e) aderit ǁ multo ǁ Priami ǁ de ǁ sanguine Pyrrhus,
nat(um) ant(e) ora | patris, ǁ patrem ǁ qu(i) obtruncat ad aras.
Hoc erat, alma | parens, ǁ quod me ǁ per ǁ tela, per ignis
665 eripis, ut ǁ mediis ǁ host(em) in ǁ penetralibus, utque
Ascanium ǁ patremque ǁ meum ǁ iuxtaque Creusam
Alter(um) in alterius ǁ mactatos ǁ sanguine cernam?
*unvollständiger Vers (insgesamt 58 in der Aeneis)